|
فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ يُقِيمَا حُدُودَ اللّهِ
Ундан кейин аёлга эри берган маҳрни қайтариб бериш ва эридан ажралиш таклиф қилинади.
Бу борада бир қанча воқеалар ривоят қилинган. Хулафои рошидинлар аёл хулъни, эри билан ажрашишни талаб қилиб келган пайтда эр-хотиннинг Аллоҳ белгилаган оилавий ҳаёт ҳақидаги ҳадларга риоя қилолмай қолишларига ишонч ҳосил қилиш учун ҳар хил услубларни қўллаганлар.
Ибн Жарир ривоят қилишича, Умарнинг олдига эри билан ажрашмоқчи бўлган бир аёлни олиб келишди. Умар уни кўп ахлат тўкилган хонага қамаб қўйишни буюрди. Эртасига уни чақиртириб, ўзингни қандай ҳис қилдинг, деб сўради. Аёл, унга текканимдан буён мана шу қамалган кечамдек ором олмадим, деб жавоб берди. Шунда Умар унинг эрига, исирғасини олиб бўлса ҳам уни қўйиб юбор, деди.
Энди хулъ талоқ эмас, никоҳни бекор қилиш экани хусусида тўхталамиз. Биз бунда қуйидаги сабабларга асосландик:
а)
الطَّلاَقُ مَرَّتَانِ فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ وَلاَ يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَأْخُذُواْ مِمَّا آتَيْتُمُوهُنَّ شَيْئاً إِلاَّ أَن يَخَافَا أَلاَّ يُقِيمَا حُدُودَ اللّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ يُقِيمَا حُدُودَ اللّهِ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِمَا فِيمَا افْتَدَتْ بِهِ
– „(Эр хотинини қайта никоҳига олиши мумкин бўлган) талоқ икки мартадир. Сўнгра (оилани) яхшилик билан сақлаш ёки чиройли суратда ажрашиш (лозим). Ва сизлар учун уларга (хотинларингизга) берган нарсаларингизда (уларнинг маҳрларидан) бирон нарсани қайтариб олишингиз дуруст бўлмайди. Фақат эр-хотин Аллоҳ буюрган (оилавий турмуш борасидаги) қонун-қоидаларни адо қила олмасликларидан қўрқсаларгина (дурустдир). Бас, агар уларнинг (эр-хотиннинг) Аллоҳ буюрган қонун-қоидаларни адо қила олмасликларидан қўрқсангизлар, у ҳолда хотин (эридан ажрашиш учун) эваз қилиб берган нарсада (яъни хотиннинг эваз беришида, эрнинг шу эвазни олишида) улар учун гуноҳ йўқдир“. [2:229]
Бу оятда Аллоҳ Таоло талоқ икки марта бўлишини, ундан кейин эса хулъ хусусида гапиряпти. Лекин кейинги оятда
فَإِن طَلَّقَهَا فَلاَ تَحِلُّ لَهُ مِن بَعْدُ
деяпти. Яъни, учинчи марта талоқ қилса, то бошқа бир эрга тегиб чиқмагунича қайтиб ярашиш мумкин эмас.
Бу нарса хулънинг талоқ эмаслигини кўрсатади. Агар хулъ ҳам талоқ бўлганида
فَإِن طَلَّقَهَا فَلاَ تَحِلُّ لَهُ مِن بَعْدُ حَتَّىَ تَنكِحَ زَوْجاً غَيْرَهُ
46-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232